Herkomst
Groepen van sierduiven
Het ontstaan van sierduiven
Diverse soorten en gebruiken van duiven
Groepen van Sierduiven
In België alleen al zijn er meer dan 250 duivenrassen erkend. Om al deze rassen te kunnen onderscheiden en te kunnen beoordelen op tentoonstellingen, worden de sierduiven onderverdeeld in 9 groepen. Iedere groep heeft zijn specifieke kenmerken en eigenschappen.
Door te klikken op de onderstaande ovaalvormige knoppen, opent u een
link naar een afzonderlijke pagina waar we in het kort zullen toelichten wat deze groepen allemaal inhouden.
Herkomst
Als we terugkijken naar de tijd dat mensen hun eerste contact maakten met duiven, dan moeten we een hele sprong terug in de tijd maken. De tijd dat de primitieve mens nog rotstekeningen maakte, daar situeert zich ook het eerste contact met de oerouders van de sierduif, Columba livia of de rotsduif. Oude teksten zoals het boek Genesis in de Bijbel geven aan dat duiven bekend waren. Iedereen kent het verhaal van Noah die een duif losliet om uit te testen of het water van de zondvloed al voldoende was gezakt.
Verder in de Bijbel worden duiven vermeld als dieren geschikt om te offeren aan God. In 2600 vChr. tekenden de Egyptenaren op een in-steen-uitgehouwen “menu-kaart” voor de farao in hiëroglyfen-schrift het woord “duif” op. Daar waren duiven dus ook gekend als huisdieren. Ook de Romeinen waren ervaren fokkers van duiven. Volgens bekende schrijvers zoals Varro (166-27 vChr) en Plinius (24-79 na Chr.) fokten de Romeinen verschillende soorten hoogvliegers en tuimelaars. In de tijd van de Grieken beschreef Aristoteles (384-322 vChr) dat in Athene duiven werden ingezet om boodschappen over te brengen. Ook in het Midden-Oosten werden duiven gebruikt als boodschappers tussen bepaalde steden zoals Bagdad en de omliggende Syrische steden. Deze courierdienst met deze duiven, Bagadetten genaamd, hield stand tot 1258 totdat de Mongolen dit systeem vernietigde.
Deze eigenschap om boodschappen over te brengen werd doorheen de geschiedenis in verschillende culturen gebruikt tot zelfs de Tweede Wereld oorlog toe. Het Amerikaans leger verkocht hun laatste duivenbestand in 1956 om de weg banen voor nieuwe technologieën zoals de computers.
Het ontstaan van sierduiven
Het punt waarop duiven niet alleen voor hun practische doeleinden werden gebruikt, maar ook als sierduif is minder duidelijk bekend. De Romeinen bouwden torens waarin tot 5.000 duiven konden gehuisvest worden. Deze torens voorzagen hun van vlees, maar ook het mest afkomstig van de duiven was zeer gegeerd spul om de vruchtbaarheid van het land te verbeteren. Kruisvaarders brachten van hun tochten vanuit het Midden-Oosten duiven mee naar West-Europa. De verschillende abdijen hielden deze duiven, gebruik makende van hun navigatie-instinct, om boodschappen naar andere abdijen over te brengen. Tussen de abdijen onderling ontstond er op deze manier een uitwisseling aan duiven, zodanig dat op den duur regionale verschillen ontstonden tussen de verschillende duivenrassen.
De Italiaanse geleerde Ulysses Aldrovandi verbonden aan de universiteit van Bologna maakte in zijn werk genaamd “Ornithologia” een opsomming van tal van duivenrassen die Vanuit Azië over het Midden-Oosten naar West-Europa waren verspreid. Deze verspreiding is vooral te danken aan Engelse en Nederlandse zeevaarders die deze nieuwe rassen vanuit hun missies meebrachten. Vandaar dat in vele havensteden in Noord- en West-Europa de wijze van het houden van tuimelaars en hoogvliegrassen merkwaardige gelijkenissen vertoont. Vanuit de havensteden bereikte de duivenliefhebberij ook het achterland en via de grote handelscentra verspreidden de duiven zich tot in de kleine dorpjes van afgelegen bergstreken en kloosters in afgelegen landgoederen. Door het gebrek aan verbindingen of de moeilijkheid om duiven uit te wisselen ontstonden zo per streek nieuwe rassen.
De eerste tentoonstelling van sierduiven vond plaats aan het einde van 19e eeuw. In die periode waren er al 200 rassen bekend. Ten einde meer gelijkheid in de fokrichting te krijgen, werden uitvoerige rasbeschrijvingen opgesteld. Deze rasbeschrijvingen werden verduidelijkt aan de hand van een ideaal-tekening. De liefhebbers van toen beschikten nog niet over de kennis van de erfelijkheidsleer beschreven door J.G. Mendel (1822-1884) en ook de evolutietheorie van Darwin (1809-1882) was toen ook nog geen gemeen goed.
Diverse soorten en gebruiken van duiven
Ondertussen bestaan er verspreid over de hele wereld 800 duivenrassen. Ieder continent en ieder regio had haar eigen gewoontes en gebruiken om met duiven om te gaan. Deze gebruiken zijn door de eeuwen gegroeid en meegeëvolueerd met de behoeftes van de mens. Waar in de oudheid duiven vooral een nutsdier was om de arme mens te voorzien van voedsel of om geofferd te worden aan de godheden, zien we dat door de eeuwen heen duiven meer een bezit gingen worden van de elite-klasse. Mensen met aanzien, geld of grootgrondbezitters. Dit veranderde ook de perceptie op het gebruik van duiven. Duiven werden nu een uiting van prestige. In het bezit zijn van bijzondere of exclusieve duivenrassen afkomstig van verre landen was een middel om mee uit te pakken.
De meesten mensen kennen het gebruik van duiven als de brenger van boodschappen. In Nederland gebruiken ze daarom nog steeds de term “postduif.” Deze eigenschap waarbij de duif een sterk navigatie-instinct combineert met de drang om terug te keren naar haar thuisbasis, heeft er voor gezorgd dat tot zelfs ver in de 20e eeuw dit de enige en snelste manier was om boodschappen over een lange afstand over te brengen. Zelfs in beide Wereld Oorlogen werden duiven ingezet om geheime boodschappen naar de troepen in de frontlinie door te sturen. De bekendste duif is Chèr ami. Deze duif trotseerde schoten vanuit de vijandelijke linie om zo een boodschap over te brengen naar 500 soldaten die omringd en opgesloten zaten in een vallei. De duif slaagde er in om de boodschap over te brengen en redde zo 194 soldatenlevens. Het duifje zelf stierf iets later aan haar verwondingen, maar kreeg een eervolle begrafenis.
De inzet van duiven om op lange afstanden wedstrijden te doen, dateert van 1818. Deze sport onstond in België. In 1820 vond er een wedstrijd plaats van Parijs naar Luik en in 1823 van Londen naar België. Deze sport werd ontzettend populair in België in de jaren vlak na de Tweede Wereld Oorlog. In 1950 telden België maar liefst 200,000 liefhebbers. Er ontstonden zo dan ook liefhebbers met een grote bekendheid zoals Karel Wegge (+1897), Janssen, DeScheemaecker, Meulemans enz. Het aantal liefhebbers mag dan wel gedaald zijn, maar het prestige is er niet op achteruit gegaan. Integendeel, duiven die een topprestatie neerzetten op een lange afstandsvlucht, zijn erg gegeerd. Vooral bij de liefhebbers in het buitenland en zeker in landen zoals China of Japan. En deze duiven worden verkocht aan astronomische bedragen.
Zo zijn er rassen die gebruikt werden voor vleesproductie. In andere streken selecteerde men vooral op de vliegeigenschappen van duiven. Zo zijn er duivenrassen die acrobatische vliegkunsten laten zien. Zoals de Birmingham roller in het Verenigd Koninkrijk. In het Midden-Oosten worden duiven nu nog steeds gebruikt om “duiven-oorlog” te voeren. Hierbij komen verschillende duivenliefhebbers samen op een neutrale plaats. Iedere deelnemer brengt een kleine verzameling duiven mee. De deelnemers openen allen tegelijk hun kooien, zodat alle duiven als één grote zwerm in de lucht hangen. Het doel van deze oorlog is om jouw duiven terug naar huis te doen keren, zonder dat je ook maar één duif verliest. Aangezien duiven groepsdieren zijn, zullen er altijd duiven zijn die met de verkeerde groep zullen meevliegen. Je kan dan jouw eigen duif tegen een fixe som terug kopen bij je collega-duivenliefhebber.
Verder zijn er door de eeuwen ook liefhebbers die duiven fokte puur op basis van hun mooie kleurenpracht of ook omwille van de extreme bevedering van de poten of de staart. Een voorbeeld hiervan is de pauwstaart.
